Radicale keuzes – het thema van de Week van Mediawijsheid

In onze hyper-geconnecteerde wereld voelt het bijna onmogelijk om zonder sociale media te leven. Toch is dit precies waar échte mediawijsheid volgens een toenemend aantal experts op neerkomt: radicaal stoppen met sociale media en alleen digitale middelen gebruiken die ons helpen om (Bijbels) verantwoord en wijs te leven.

Deze visie klinkt voor sommigen wellicht ouderwets of extreem, maar als we kijken naar de impact van sociale media op onze reformatorische gezindte, gezinscultuur, relaties, Bijbels (geloofs)leven en tijdsbesteding, en het feit dat steeds meer seculiere denkers en wetenschappers voor onthouding pleiten, wordt deze conclusie begrijpelijk.

Sociale media zijn, zoals de naam suggereert, ontworpen om in contact te zijn met anderen en doen zich voor als onschuldige verrijking. Maar alle lieve woordjes bij het aanmaken van een account ten spijt, het effect is vaak het tegenovergestelde. Uit diverse onderzoeken blijkt bijvoorbeeld dat platforms zoals Snapchat, Instagram en TikTok een negatieve invloed hebben op zelfbeeld (denk aan ‘Generatie angststoornis’ van Jonathan Haidt). Bovendien worden we blootgesteld aan een constante stroom van meningen en beelden die de Bijbelse levensvisie ondermijnen. Denk aan waarden als waarheid, liefde, nederigheid en trouw. Daarin is sociale media eerder een mega-obstakel dan een mini-hulpmiddel.

Mediawijsheid zou ons moeten helpen om onderscheid te maken in wat je wel en niet doet op allerlei platforms. Iets zoals in een snackbar leren kiezen voor gezond voedsel. Maar deze visie lijkt failliet, gezien bijvoorbeeld de toenemende hoeveelheid jongeren met pornoverslaving. Dit impliceert iets wezenlijk anders dan ‘leren omgaan met’ sociale media. Want helpt die eindeloze (in)put van berichten, foto’s, en filmpjes ons nu echt in het behalen van goede studieresultaten, bij het uitoefenen van ons ‘goddelijk’ beroep, en in onze voorbereiding op de eeuwigheid? Wees eerlijk: kijk eerst in de spiegel en dan om je heen.

De oplossing? Twee dingen.
1 | Radicaal stoppen met sociale media. Niet klagen over groepsdruk, want zolang iedereen blijft meedoen, houdt de druk zichzelf in stand. Hoe meer mensen stoppen, hoe lager de groepsdruk. Gewoon eraf en niet meer erop. Vanaf deze week. Door iedereen.

Wat gaan we missen? Nou, bijvoorbeeld verslavingsgedrag, manipulatie, een verbrokkeld brein, oppervlakkig denken, nietszeggende conversaties, een doorgeslagen vergelijkingscultuur, nekpijn, slechte nachtrust, sombere pubers en veel, heel veel verspilde tijd.

Wat we ervoor terugkrijgen? Nou, bijvoorbeeld gezelligheid, echte aandacht, diepgaande gesprekken, focus, hogere studieresultaten, betere relaties, ruimte in de hulpverlening en… weer tijd om te lezen! Lezen, dat genieten van een goed verhaal, van het ondergaan van dat uiterst belangrijke proces van het opbouwen van wijsheid, van de terugkeer van aangename rust en stilte. Wist u trouwens dat lezen van papier veel beter blijft hangen dan van een digitaal scherm? Gewoon stoppen dus.

2 | Vanaf deze Week van Mediawijsheid alleen digitale middelen gebruiken als ze ons echt helpen bij ons doel: Bijbels leven in een anti-Bijbelse samenleving. Zowel in horizontale als in verticale zin. Tools die ons leiden naar verdieping in plaats van afleiding en die ons, naast het primaire proces van lezen op papier, van groot nut kunnen zijn op onze reis naar de eeuwigheid! Alleen dan kunnen we spreken van wijsheid.

Wil je meer weten over dit onderwerp? Kijk dan eens op de website van Bijbels Onderwijzen. 

D. (Dirk) van Elzelingen

Onderwijsadviseur Specialist Mediatoerusting

Stel een vraag