Week tegen Kindermishandeling – Laat me niet los

Huiselijk geweld en kindermishandeling zijn termen die in ons werk vaak voorkomen. Deze week besteden we extra aandacht aan huiselijk geweld en kindermishandeling, waarbij het thema ‘Laat me niet los’ centraal staat. Dit thema benadrukt dat we allemaal een rol hebben in het creëren van een veilige omgeving waarin kinderen kunnen opgroeien. Hoe bewust zijn we ons van die rol? Wat durven we ervoor op te geven om kinderen en anderen betrokken bij huiselijk geweld en kindermishandeling niet los te laten?

Voor kinderen voelt het meemaken van huiselijk geweld en kindermishandeling als een ‘kolkende rivier’. Ze hebben geen grond onder hun voeten, geen grip meer, en kunnen niet ingrijpen in wat er allemaal gebeurt. Het kind verliest daarbij het gevoel dat het ertoe doet.

Kinderen die dit meemaken, belanden vaak niet alleen in de ‘kolkende rivier’ maar samen met hun ouder(s) en omgeving. Als hulpverleners zijn we geneigd om naast het kind te gaan staan met zijn of haar pijnlijke ervaringen. Dit kan echter het risico met zich meebrengen dat wij ook in de ‘kolkende rivier’ terechtkomen, waardoor we proberen het kind boven water te houden, maar uiteindelijk zelf ‘kopje onder’ gaan en het kind alsnog moeten loslaten. Onze taak is dan ook om een veilige ‘rivieroever’ te creëren, een plek waar we samen met het kind en de betrokkenen kunnen staan (nadat er is ingegrepen bij aanwezige acute onveiligheid). Op deze veilige ‘rivieroever’ kan er dan samen gewerkt worden aan herstel. Dit is een belangrijke taak waarin we het kind en/of de betrokkene het gevoel teruggeven dat hij of zij zeggenschap heeft en actief kan meedoen aan wat er gebeurt. Hier geven we kinderen het recht om zich uit te spreken, zoeken we samen steunbronnen en zorgen we dat het kind beseft dat het ertoe doet. Stap voor stap onderzoeken we samen wat werkt.

Wat kun jij daarin betekenen?

• Kijk achter het gedrag van kinderen. Een boos kind heeft niet enkel een agressie probleem, de boosheid kan over iets heel anders gaan. Het kind protesteert als het ware ergens tegen en nodigt daarmee anderen uit om te helpen.
• Probeer het probleem niet voor het kind op te lossen. Door dat te doen, geven we onbedoeld de boodschap: ‘Jij kunt dat zelf niet.’ Ga in plaats daarvan samen met het kind op zoek naar wie of wat kan helpen.
• Laat kinderen meebepalen waar je het over gaat hebben met ze, en hoe je het over de dingen gaat hebben.
• Een kind zit altijd in meerdere relaties, niet alleen in de relatie met zijn/haar ouder(s). Ga samen op zoek naar relaties, personen of dingen die van betekenis zijn voor het kind en naar relaties, personen of dingen waarvoor het kind van betekenis is.
• Ga samen met het kind op zoek naar steunbronnen. Dit kan het netwerk van het kind zijn, waarbij het belangrijk is dat het kind meebeslist over wie onderdeel uitmaakt van dit netwerk. De wereld van kinderen is echter groter dan alleen hun netwerk. Steunbronnen kunnen bijvoorbeeld ook een hobby, knuffel, lied of iets anders zijn.
• Merk op dat de situatie heel ingewikkeld/lastig/verdrietig o.i.d. moet zijn voor het kind en heb ogen en oren voor wat het kind allemaal al ondernomen heeft om zich staande te houden.
• Praat niet continu over de moeilijkheden met het kind, maar probeer ook samen plezier te maken.
• Laat zien wat het kind voor jou betekent. Blijf het de moeite waard vinden om met het kind bezig te zijn. Laat kinderen voelen dat ze een verschil kunnen maken en dat ze ertoe doen.

G. (Gerdien) Snoeij MSc

Gedragswetenschapper Jeugd en gezin Orthopedagoog, Jeugd- en gezinsprofessional, Aandachtsfunctionaris huiselijk geweld en kindermishandeling

Stel een vraag