Tweeluik | Opvoeden anno 2022 is een worsteling

‘Nee, vanavond heb ik geen tijd. Om zeven uur heb ik een afspraak’, zegt vader tegen Bart als hij vraagt of vader vanavond kan helpen om zijn presentatie voor te bereiden. En direct daarna beveelt vader: ‘Dooreten, want we moeten over vijf minuten lezen!’ Aan het gezicht van Bart is te zien dat hij hier niet mee kan omgaan. Moeder probeert de situatie te sussen door kalmerende woorden tegen Bart te spreken, maar het is al te laat. Bart gooit zijn stoel achteruit en loopt schreeuwend de kamer uit.

Veel gezinnen herkennen wel vergelijkbare situaties wanneer het avondeten onder tijdsdruk staat, bijvoorbeeld omdat één of meerdere gezinsleden bijtijds weg moeten. Echter wanneer dergelijke gebeurtenissen een algemeen patroon worden, ontstaan er gespannen en ongewenste situaties. Hoe ga je hier als opvoeder(s) mee om? We noemen nu een voorbeeld, maar er zijn vele andere moeilijke opvoedingssituaties te bedenken.

Binnenkort is het de Week van de Opvoeding (3 – 9 oktober). In aanloop naar die week geven we aandacht aan dit thema in een speciale nieuwsbrief. Bij deze alvast het eerste deel van een tweeluik. Deze artikelen zijn ook in De Wachter Sions en het kerkblad van de OGGiN gepubliceerd.

Opvoeden, een Bijbelse opdracht. Het doopformulier spreekt over het ‘onderwijzen, te doen en te helpen onderwijzen.’ Opvoeden, ook een moeilijke opdracht voor ouders, school en kerk. Een opdracht die we niet in eigen kracht kunnen. Hoe nodig is daarom het afhankelijke leven van Hanna, die haar hart uitstortte voor het aangezicht van de Heere.

Spanningen

Dat opvoeden niet vanzelf gaat, is van alle tijden. We lezen in Gods Woord veel voorbeelden van moeilijke gezinssituaties. We denken aan het gezin van Jakob. Wat tobde hij af met en over zijn kinderen zoals te lezen is in de geschiedenis van Jozef en zijn broers. Wat een zorgen heeft David gehad om zijn zonen Amnon en Absalom. Hoeveel spanningen zullen daar niet geweest zijn? En van de richter Samuël lezen we in 1 Sam. 8:3 dat zijn zonen niet wandelden in zijn wegen. Dächsel zegt hiervan dat dit voor Samuël een ‘tienvoudige smart’ moet zijn geweest.

We leven in een tijd waarin er meer beïnvloeders zijn dan vroeger, van zowel kinderen als ouders. Denk aan het gebruik van sociale media. Dat maakt opvoeden in deze tijd complex. Zelfontplooiing lijkt de norm lijkt te zijn in tegenstelling tot de christelijke deugd van zelfverloochening. De lat wordt erg hoog gelegd (door prestatiedruk vanuit het onderwijs en de maatschappij) voor zowel ouders als kinderen, waardoor er faalangst kan ontstaan. Hoeveel kinderen krijgen niet het advies om een faalangsttraining te volgen en hoe opvallend veel meisjes zijn er niet die in de puberteit worstelen met hun zelfbeeld.

Erger voorkomen

In de opvoeding is het belangrijk om elkaar als vader en moeder tot steun te zijn door eenzelfde aanpak te hanteren en elkaar aan te vullen. Ook is het nodig regelmatig de tijd voor elkaar te hebben om opvoedsituaties te bespreken. Maar soms kan het helpend zijn om er met familie en vrienden over te spreken. Om te voorkomen dat vragen en zorgen uitgroeien tot problemen, is tijdig professionele hulp inroepen noodzakelijk. De ervaring leert dat hulp vragen vaak een behoorlijke drempel is. Vaak wordt er daarom nog een tijd gewacht en gehoopt dat het over een tijdje wel weer beter zal gaan. Daarom is het goed dat er laagdrempelig met een professional contact gezocht kan worden om erger te voorkomen. Het is waardevol om de zorgen te bespreken met iemand die uitgaat vanuit dezelfde Bijbelse waarden en normen om samen te kijken wat nodig is voor het gezin en individuele gezinsleden.

In een volgend artikel bespreken welke rol school, kerk en gezin hebben in de opvoeding.

A.G.J. (Anne) van Berkum

Manager Jeugdhulp en leerlingbegeleiding

Stel een vraag